Orgel
In 1761 verstrekte het Consistoire van de Waalse Gemeente een opdracht aan de orgelmaker Caspar König tot de bouw van een éénmanuaals orgel. Na het overlijden van Caspar voltooide diens broer Ludwig König het instrument.
Bij de inwijding van het orgel op 27 november 1763 werd het instrument geroemd als het mooiste van de stad.
Tussen 1885 en 1900 heeft J.J. van de Bijlaardt uit Dordrecht het orgel uitgebreid met een tweede manuaal (klavier). Ondanks vele veranderingen bevat het instrument nog veel oorspronkelijke onderdelen.
Bij de restauratie van het orgel in 1992 door de orgelbouwer Verschueren is in opdracht van de Waalse Gemeente het orgel zoveel mogelijk teruggebracht tot het oorspronkelijke König orgel. Toen is ook de middentoonstemming weer in het orgel gelegd, die bijzonder geschikt is voor oude muziek. Ook de toonhoogte is toen weer kamertoonhoogte geworden (a1-415Hz).
Beknopt historisch overzicht
1761 De Consistoire geeft aan Caspar König de opdracht voor de bouw van een nieuw orgel.
1763 Nadat Caspar König tijdens de bouw was overleden voltooide zijn broer Ludwig het instrument.
1773 Dispositiewijziging door Ludwig König.
1798 Herstelling door Anthoni Christiaanen uit Breda.
1816 Herstelling en wijziging van een register door Cornelis van Oeckelen te Breda.
1861 Herstelling door J. Stulting te Utrecht.
1885 Toevoeging van een tweede manuaal en ingrijpende wijziging van het oude werk door J.J. v.d. Bijlaardt te Utrecht.
1900 Verdere wijziging door J.J. v.d. Bijlaardt, toen te Dordrecht gevestigd.
1989 Demontage van het instrument nadat het reeds geruime tijd onbespeelbaar was.
De restauratie
Vooral door de wijzigingen van Van den Bijlaardt was het orgel in artistieke zin zeer ontluisterd. Enkel technisch herstel zou het instrument onvoldoende hebben gerehabiliteerd. Bij het opstellen van het restauratieplan is dan ook uitvoerig overwogen welke bouwfase als norm voor de artistieke rehabilitatie genomen zou kunnen worden. Reeds voor de demontage van het instrument bleken ruim voldoende aanwijzingen over de conceptie van 1773 bewaard om een reconstructie daarvan te rechtvaardigen.
Een moeilijk punt van overweging betrof het tweede manuaal. Principieel zou een reconstructie van de Königstoestand inhouden dat dit zou komen te vervallen. Om redenen van praktische aard is tenslotte besloten om het tweede manuaal in aangepaste vorm te handhaven.
In 1991 en 1992 werd het instrument gerestaureerd en werden de diverse onderdelen zeer gedetailleerd onderzocht. Van groot belang was de ontdekking van de oorspronkelijke stemming. In geen der nog bestaande Königsorgels is die bewaard gebleven.
De huidige toestand
Manuaal (C-d3):
Praestant
8'
1763
Bourdon
16'
bas/disc. C t/m fs grenen (19e eeuw), overige 1763
Holpijp
8'
C t/m Fs grenen (19e eeuw), overige 1763
Viola di Gamba
8'
geheel open, 1763
Octaaf
4'
1763
Sesquialter
III
discant, 1992, samenstelling 1773
Quint
3'
grotendeels 1763 met nieuwe aanvulling
Fluit
4'
1763, gedekt
Superoctaaf
2'
1763
Quintfluit
1 1/2'
cilindrisch open, 1992 naar toestand 1773
Mixtuur
IV
1992, samenstelling 1763
Trompet
8'
1763
Vox Humana
8'
nieuw
Positief (C-f3):
Salicionaal
8'
van c kl., gedeeltelijk nieuw en 18e eeuw
Roerfluit
8'
1885
Octaaffluit
4'
discant overblazend, 1885
Praestant
4'
1885
Quintfluit
3'
discant, nieuw
Picolo
2'
nieuw
Flute travers
8'
nieuw
Samenstelling van de Mixtuur:
C
1'
+
2/3'
+
1/2'
+
2/5'
c
1'
+
4/5'
+
2/3'
+
1/2'
c1
1 3/5'
+
1 1/3'
+
1'
+
2/3'
c2
3 1/5'
+
2 2/3'
+
2'
+
1 1/3'
Pedaal aangehangen (C-d1).
Toonhoogte: a1 = 406 Hz.
De temperatuur, die aan de hand van de zeer goed bewaard gebleven originele steminsnijdingen van de frontpijpen is gereconstrueerd, is een in geringe mate aangepaste middentoonstemming.
Samenstelling van de Sesquialter: c1 8' (gedekt) + 4 + 1 3/5'. Deze is gebaseerd op duidelijke sporen in pijpstokken en -roosters.
De windvoorziening bestaande uit een magazijnbalg met voorbalg dateert uit 1885. De balgbladen zijn gemaakt uit de originele spaanbalgbladen. De klaviatuur dateert uit 1885.